Verlegenheid: kenmerken van een HSP'er of juist niet?
Als hoogsensitief persoon word je door anderen vaak gezien als een verlegen of teruggetrokken persoon. Is dit al op jonge leeftijd regelmatig tegen je gezegd? Grote kans dat je dit bent gaan geloven. Toch betekent dit niet dat je ook daadwerkelijk een verlegen persoon bent.
Als HSP'er ben je namelijk niet altijd verlegen. Daarnaast is verlegenheid niet aangeboren, terwijl dit bij hooggevoeligheid wel het geval is. Bovendien blijkt uit diverse onderzoeken dat verlegenheid vaak wordt veroorzaakt door bepaalde situaties en gebeurtenissen. Hoe zit dat nu precies en blijf je als HSP’er in contact met jezelf zodra je een omgeving binnenstapt?
Wat is verlegen zijn?
Ben je een verlegen persoon, dan ervaar je sociale angst. Dit betekent dat je je angstig of onzeker voelt zodra je in het gezelschap van andere mensen verkeert. Je hebt moeite om iemand aan te spreken of je bent juist geneigd om je terug te trekken.
Deze angst komt meestal voort uit het idee dat je niet goed genoeg bent. Of je denkt dat je niet kunt voldoen aan de verwachtingen van anderen. Verlegenheid is er in heel vormen en alleen als het heel sterk is, noemt men het een sociale angststoornis.
Wat is het verband tussen hoogsensitief en verlegen zijn en waarom wordt een HSP'er vaak getypeerd als verlegen?
Verlegenheid wordt vaak in verband gebracht met hoogsensitiviteit. Waarom is dat zo? Als HSP'er ben je vaak geneigd om de kat uit de boom te kijken zodra je een nieuwe omgeving binnenstapt. Je observeert en stelt je terughoudend op voor je met iemand in gesprek gaat.
Je gebruikt je zintuigen en intuïtie om te voelen én op te merken of een omgeving veilig is. Je bent dus eigenlijk aan ‘scannen’. Mensen die niet hooggevoelig zijn, begrijpen dit niet en daarom word je als HSP'er al snel verlegen genoemd.
Het pause-to-checksysteem: wat is het en waarom lijkt dit op verlegenheid?
Het observeren en analyseren voor je tot actie overgaat, wordt ook wel het pause-to-checksysteem genoemd. Je denkt dus eerst na voor je actie onderneemt. In de praktijk betekent dit dat je als HSP'er een afwachtende houding aanneemt. Je hebt tijd nodig om een beslissing te nemen of van een nieuwe gebeurtenis of situatie te herstellen.
Met het pause-to-checksysteem zet je je brein aan het werk en check je of een omgeving veilig is. Dit heeft vaak te maken met vervelende gebeurtenissen die in het verleden hebben plaatsgevonden. Voor anderen lijkt deze afwachtende houding echter op verlegenheid.
Het verband tussen introvert, ambivert of extravert zijn
Introvert en extravert staan vaak lijnrecht tegenover elkaar. Als introvert persoon ben je vaak ingetogen, rustig en bedachtzaam, terwijl een extravert persoon open en spontaan is. Toch kunnen introvert en extravert prima samen door één deur.
Een ambivert persoon zit weer tussen een introvert en extravert in. Deze persoon bezit zowel introverte als extroverte eigenschappen, maar geen van beide eigenschappen is dominant aanwezig.
Dit wordt ook duidelijk zichtbaar uit onderzoeken die hebben plaatsgevonden met behulp van het Big Five model of Vijffactorenmodel. Hieruit blijkt dat een deel van HSP'ers hoog scoren op extraversie.
Tegelijkertijd tonen deze onderzoeken ook aan dat niet alle HSP'ers verlegen of introvert zijn. Inmiddels is uit meerdere analyses duidelijk geworden dat ongeveer zeventig procent van de hoogsensitieve personen introvert is en zo'n dertig procent extravert.
Daarbinnen valt nog een groep, de ambivert: een persoonlijkheidstype dat tussen introvert en exravert inzit.
Ben je als HSP'er altijd verlegen en kun je verlegen overkomen of verlegen zijn?
Het is onjuist dat je als HSP'er altijd verlegen bent. Wel kun je verlegen overkomen of verlegen zijn. Verlegenheid kan al van jongs af aan voorkomen, maar er zijn ook allerlei situaties die ertoe kunnen leiden dat je verlegen wordt. Pesten of andere, negatieve gebeurtenissen kunnen een trigger zijn voor verlegenheid.
Je bent onzeker geworden omdat anderen je eigenwaarde de grond hebben ingetrapt. Klasgenoten vertelden je bijvoorbeeld dat je lelijk was en dit ben je gaan geloven. Dit heeft er ook toe geleid dat je nu op je hoede bent, bang om opnieuw te worden afgewezen.
Tegelijkertijd kun je ook van jezelf gewoon een tikkeltje verlegen zijn en daar is niets mis mee.
Tip: voel de omgeving zodra je ergens binnenstapt
Ben je uitgenodigd voor een verjaardagsfeestje en ken je bijna niemand die daar aanwezig is?
Gun jezelf als HSP'er de tijd om voor even te voelen wat er in de omgeving gebeurt zodra je een ruimte binnenstapt. Het helpt als je dit accepteert in jezelf. Het is prima om te voelen hoe je deze nieuwe situatie ervaart en ook dat je misschien wat tijd nodig hebt om hiervan bij te komen.
Voel je comfortabel met jezelf
Verlegenheid is er in vele vormen en bijna iedereen is wel eens verlegen. Bij jou als HSP'er kan het zeker voorkomen of zijn ontwikkeld. Veel wordt nu eenmaal bepaald door de omgeving waar je opgroeit en situaties die je meemaakt.
Veroordeel een bepaalde verlegenheid niet in jezelf. Je mag er zijn, ook met je verlegenheid!
Test: ben jij hooggevoelig?
In dit blog heb je al heel veel typische HSP-kenmerken voorbij zien komen. Natuurlijk is niet alles te vatten in 1 blog, dus ik blijf het blog aanvullen.
Wil je in een praktische test zien of je hoog scoort op hooggevoeligheid? Elaine N. Aron is een van de grondleggers daar waar het gaat om hooggevoeligheid. Zij ontwikkelde een test waarmee je kunt achterhalen of je hooggevoelig bent. De test bestaat uit een aantal vragen en geeft je inzicht in jezelf.
Leuk dat je dit blog leest ...
Je leest een blog uit de kennisbank van Bewust Gevoelig. Mijn naam is Jolanda de Jong. In mijn blogs deel ik mijn kennis en ervaring rondom thema's als zelfontwikkeling, persoonlijke groei en hooggevoeligheid. Ik vind dit ontzettend leuk om te te doen. Wil je meer weten dan heb ik nog een aantal leuke dingen voor je klaarstaan.
⮑ De Bewust Gevoelig Podcast voor hooggevoelige en hoogsensitieve vrouwen
⮑ Kennisbank met meer dan 50+ blogs