Jezelf klein houden, waarom doe je dit?

Ken je dat moment? Je zit in een vergadering, je hebt een briljant idee, maar je blijft stil. Of die droom van je eigen praktijk die al jaren in je hoofd rondspookt, maar steeds wordt uitgesteld. Misschien ben je die ondernemer die consequent te weinig vraagt voor haar diensten. "Want stel je voor dat mensen me arrogant vinden..."

Herken je dat stemmetje in je hoofd dat fluistert: “Doe maar niet” of “Wie ben ik om dit te doen?” Je houdt jezelf klein, ook al weet je diep vanbinnen dat je meer in je mars hebt. Of het nu op je werk is of in je persoonlijke leven, je leeft je leven altijd met één voet op de rem.

Heel vaak ben je bang om echt te stralen: want wat als anderen je echt zien? Misschien ben je bang voor je eigen succes of de verantwoordelijkheden die erbij horen. Misschien voelt het alsof je dit niet kunt dragen.

Het is frustrerend om vast te zitten in dat patroon. Door mijn eigen ervaringen en het begeleiden van anderen, heb ik geleerd dat jezelf klein houden vaak voortkomt uit angst: angst voor succes, voor kritiek of voor het verlaten van je comfortzone.

Het is tijd om jezelf niet kleiner te maken dan nodig is. Want elke keer dat je een stap terug doet, elke keer dat je je licht dimt, ontneem je niet alleen jezelf kansen - je ontneemt de wereld jouw unieke bijdrage.

In dit blog neem ik je mee in waarom we onszelf klein houden, wat het met ons doet, en vooral: hoe je dit patroon kunt doorbreken. Want geloof me: als je eenmaal begint te stralen, als je die eerste stappen zet uit je comfortzone, dan gebeurt er iets magisch. Niet alleen met jou, maar ook met de mensen om je heen.

Hoe herken je het als je jezelf klein houdt?

Het begint vaak subtiel. Je zit in een vergadering en hebt een briljant idee. Maar in plaats van het te delen, houd je je mond. "Iemand anders heeft vast al aan dit idee gedacht," zeg je tegen jezelf. Of je hoort jezelf zeggen: "Ach, het is waarschijnlijk niet zo'n goed idee."

Dit patroon zie je terug in verschillende situaties:

• Je praat je successen weg met zinnen als "Het was eigenlijk niet zo moeilijk"
• Bij een compliment van je leidinggevende wijs je snel naar anderen
• Je blijft in een functie hangen die je eigenlijk al bent ontgroeid

In je persoonlijke leven

Ook in je privéleven sluipt het 'klein zijn' er vaak in. Het uit zich in de manier waarop je over jezelf praat en hoe je met je dromen omgaat. Je maakt ze kleiner omdat ze "toch niet realistisch" zijn. Bij complimenten over je uiterlijk of prestaties heb je direct een weerwoord klaar.

Herken je deze situaties? Je past je aan aan anderen, ook als dat betekent dat je je eigen behoeften opzij zet. In gesprekken houd je je kennis voor je, bang om als betweter gezien te worden. Het is als een dans waarbij je steeds een stapje terugdoet om anderen de ruimte te geven.

De paradox van weten en doen

Het gekke is: diep vanbinnen weet je best dat je meer in je mars hebt. Alleen, je handelt er niet naar. De realisatie dat je jezelf klein houdt, komt vaak op momenten dat je het niet verwacht. Het zijn die momenten waarop je:

• Ziet hoe een minder ervaren collega wél die promotie pakt
• Merkt dat iemand anders met jouw idee aan de haal gaat
• Jezelf weer betrapt op het weglachen van een welgemeend compliment

Het zijn confronterende momenten, maar wel ook de momenten die inzicht geven.

De oorzaken van jezelf klein houden

Er is eigenlijk maar één antwoord op deze vraag: je bent bang om te stralen. Laten we eens dieper kijken naar waarom we dat zo spannend vinden.

De angst om gezien te worden

Je bent bang om gezien te worden. Echt gezien te worden voor wie je bent. Gaan staan voor al je kwaliteiten en talenten voelt onveilig. Zeker als je erg gevoelig bent en je daar in je leven regelmatig op bent afgewezen. In de schaduw voelt het veilig. Maar het is wel schijnveiligheid, want je beperkt jezelf ook.

Bang voor je eigen succes?

"Wat als het lukt?" Deze vraag is vaak enger dan "Wat als het mislukt?" Want succes betekent:

• Meer verantwoordelijkheid
• Hogere verwachtingen
• Meer zichtbaarheid
• Mogelijk kritiek van anderen

Het ego probeert je te beschermen door je hierin klein te houden. Het fluistert: "Blijf maar waar je bent, hier is het veilig."

De rol van je ego

Je ego heeft één hoofdtaak: jou veilig houden. Vergelijk het met een waakhond die constant op de uitkijk staat voor gevaar. En in de ogen van je ego is 'anders zijn dan anderen' of 'opvallen' een risico. Het is een diepgeworteld overlevingsmechanisme wat te herleiden is naar de oertijd.

In de oertijd was bij de groep horen letterlijk een kwestie van leven of dood. Wie opviel of anders was, liep risico. Je ego heeft deze oude programmering nog steeds. Het ziet groei, verandering en zichtbaarheid als potentiële bedreigingen voor je overleving.

Je ego is slim en werkt subtiel

Je ego is ongelooflijk slim in jou klein houden. Het gebruikt verschillende strategieën die zo subtiel zijn dat je ze vaak niet eens doorhebt. Het begint meestal met kleine stemmetjes in je hoofd. "Wie denk je wel dat je bent?" fluistert het in je oor.  Of als je een ambitieus plan hebt. "Dit kunnen anderen veel beter" zegt het als je iets nieuws wilt proberen.

Maar het gaat verder dan dat. Je ego graaft ook in je geheugen naar momenten waarop je pijn hebt ervaren. Die keer dat je werd uitgelachen toen je een presentatie gaf. Het moment waarop iemand kritisch reageerde op je ideeën. Al deze herinneringen worden als 'bewijsmateriaal' gebruikt om je ervan te overtuigen dat klein blijven veilig is.

Het gekke is: terwijl je ego je probeert te beschermen tegen pijn, creëert het juist meer pijn. Want klein blijven doet pijn. Maar er zit ook wijsheid in de reactie van je ego. Wanneer je ego sterk reageert, vertelt het je eigenlijk iets belangrijks. Het laat zien waar je groei mogelijk is. Waar je oude patronen kunt doorbreken.

Wat anderen ervan vinden

Een van de grootste redenen waarom we onszelf klein houden, is de angst voor wat anderen ervan vinden. Misschien herken je dit:

• "Ze zullen wel denken dat ik arrogant ben"
• "Wie ben ik om dit te doen?"
• "Straks vinden ze me te veel"

Maar zoals Jay Francis zo mooi zegt: "Dim je licht niet omdat je bij anderen in de ogen schijnt - dan doen ze maar een zonnebril op."

Een uitnodiging

Het is tijd om jezelf de vraag te stellen: wat zou er gebeuren als je wél voluit ging stralen? Als je je talent, je wijsheid en je licht met de wereld zou delen?

Want weet je? De wereld heeft niet alleen je talent nodig. De wereld heeft jóú nodig, met alles wat je in je hebt.

De prijs die je betaalt voor jezelf klein houden

Als je jezelf klein houdt, betaal je daar een prijs voor. En die prijs is hoger dan je denkt:

• Je leeft je potentieel niet
• Je inspireert anderen niet om ook te groeien
• Je unieke bijdrage blijft verborgen
• Je voelt je niet vervuld
• Je mist kansen die voor je neus liggen

En het meest pijnlijke? Je doet niet alleen jezelf tekort, maar ook de mensen die jouw licht nodig hebben.

Het patroon van ‘jezelf klein houden’ doorbreken

Het tegenovergestelde van jezelf klein houden is je ruimte pakken en je eigen grootsheid gaan zien en leven. Dat mag stapje voor stapje. Dan voelt het niet zo heftig, maar beweeg je wel de goede kant op.

Het begint bij bewustwording. Want alleen als je ziet hoe je jezelf klein houdt, kun je het patroon doorbreken. Let eens op hoe vaak je:

• Je successen wegwuift
• 'Ja, maar...' zegt bij een compliment
• Jezelf vergelijkt met anderen
• Je ideeën voor je houdt in meetings

Begin met kleine experimenten

Het doorbreken van patronen gaat het beste in kleine stapjes. Kies één situatie uit waarin je anders wilt reageren. Bijvoorbeeld:

• Bij het volgende compliment alleen "dankjewel" zeggen
• In de eerstvolgende vergadering minstens één keer je mening delen
• Die prijs vragen die je eigenlijk waard bent
• Je expertise delen op LinkedIn

Werk met je ego, niet ertegen

Je ego wil je beschermen. Dat is prima. Maar jij bepaalt de regels en jij geeft het ego de juiste plek. Als je merkt dat je ego in paniek raakt, zeg dan: "Dank je voor je advies. Ik ga dit toch doen, en jij mag meekijken hoe het gaat."

Het is alsof je een bang kind geruststelt. Je ontkent de angst niet, maar laat je er ook niet door tegenhouden.

En dan, stapje voor stapje, merk je dat er iets verandert. Je staat anders in meetings. Je prijzen voelen normaal. Je deelt makkelijker je kennis. Niet omdat je ego is verdwenen, maar omdat je hebt geleerd ermee samen te werken.

Conclusie

Jezelf klein houden is een beschermingsmechanisme dat misschien ooit nuttig was, maar je nu belemmert. Het kost je veel energie en je benut lang niet al je talenten en kwaliteiten. Door dit patroon te doorbreken, kun je eindelijk leven naar je volle potentieel en je unieke waarde delen met de wereld.

Iedere keer dat je jezelf klein houdt, ontzeg je jezelf en anderen iets waardevols. Die briljante ideeën, je talenten en je kracht verdienen het om gezien en gewaardeerd te worden. Klein blijven lijkt veilig, maar de prijs die je ervoor betaalt, is hoog.

Vraag jezelf af: wat is één kleine stap die je vandaag kunt zetten om jezelf minder klein te houden? Misschien een compliment aannemen zonder deze weg te wuiven, of je idee delen in die vergadering. Begin klein, maar blijf in beweging.