Inchecken bij jezelf: essentieel voor elke HSP’er

Het is vrijdagmiddag. Je hebt net de hele week hard gewerkt, meerdere gesprekken gevoerd, je collega's ondersteund en deadlines gehaald. En nu, nu zit je thuis op de bank. Uitgeput. Met een hoofd dat nog steeds vol zit met gesprekken, to-do lijstjes en emoties die je hebt opgepikt van anderen. Je voelt je leeg, alsof iemand letterlijk je energie heeft weggenomen. En het vreemde is: je kunt niet eens exact aanwijzen wanneer het gebeurde.

Als HSP'er neem je van nature emoties en energieën op van anderen. Je kunt niet goed onderscheiden wat van jou is en wat van een ander. Je denkt misschien dat je moe bent omdat je te gevoelig bent, maar de werkelijke reden is vaak dat je energie onbewust wegvloeit naar anderen of naar situaties die niet van jou zijn.

In mijn jarenlange werk als coach voor hoogsensitieve mensen heb ik keer op keer gezien hoe één simpele gewoonte het verschil kan maken: regelmatig inchecken bij jezelf.

Inchecken is geen ingewikkelde techniek die uren oefening vergt. Het kan zo simpel zijn als even je hand op je hart leggen, drie keer diep ademhalen en jezelf afvragen: "Hoe voel ik me op dit moment echt? Is dit van mij of heb ik dit overgenomen?"

In dit artikel neem ik je mee in de wereld van inchecken voor hoogsensitieve mensen

Je zult ontdekken:

1. Waarom incheckmomenten essentieel zijn voor jou als HSP'er
2. Hoe je kunt voorkomen dat je energie weglekt naar anderen
3. Praktische technieken om inchecken tot een natuurlijke gewoonte te maken
4. Hoe inchecken je intuïtie versterkt en overprikkeling voorkomt
5. Wanneer de meest strategische momenten zijn om in te checken
6. Hoe je van incidenteel inchecken een vaste gewoonte maakt

🟢 Gratis test: ben jij een HSP'er

Ben jij benieuwd of je hooggevoelig bent? Ontdek met deze test in 2 minuutjes of jij je herkent in de kenmerken van een HSP'er.

 Start direct met de test 

Wat zijn incheckmomenten en waarom hebben HSP'ers ze nodig?

Incheckmomenten zijn korte, bewuste pauzes in je dag waarop je de aandacht naar binnen richt.Je leert dan echt naar binnen te keren en jezelf te voelen. Het zijn momenten waarop je even stopt met 'doen' en overschakelt naar 'zijn'. Je maakt contact met wat er in je lichaam, je gedachten en je gevoelens gebeurt, zonder oordeel of de drang om iets te veranderen. Denk aan het als een interne check-up - een momentopname van je innerlijke landschap.

Voor HSP'ers zijn deze momenten geen luxe maar een noodzaak. Je sensitieve zenuwstelsel verwerkt voortdurend meer informatie en prikkels dan dat van niet-HSP'ers. Zonder regelmatige incheckmomenten kun je overspoeld raken door deze constante stroom aan indrukken.

Waarom HSP'ers extra baat hebben bij inchecken

De overvolle emmer

Als HSP'er kun je denken aan een emmer die sneller vol raakt met prikkels dan bij anderen. Elke ontmoeting, elk gesprek, elke plek voegt water toe aan je emmer. Zonder incheckmomenten merk je pas dat je emmer vol is als deze al overloopt - meestal met tranen, boosheid of totale uitputting.Veel HSP’ers herkennen zich hierin omdat ze snel overprikkeld raken.

Door regelmatig in te checken, merk je op tijd dat je emmer bijna vol is. Je kunt dan ingrijpen door rust te nemen of prikkels te vermijden.

Het verlies van verbinding met jezelf

Veel HSP'ers zijn van nature gericht op de wereld om hen heen. Je pikt makkelijk de gevoelens en behoeftes van anderen op en past je gedrag daarop aan. Dit is een kracht, maar heeft ook een nadeel: je kunt zo bezig zijn met anderen dat je jezelf uit het oog verliest.Lees hier hoe je jezelf weer terugvindt als je jezelf kwijt bent.

Het overuren draaiende HSP-brein

Het HSP-brein is constant bezig met het verwerken van meer info dan een niet-sensitief brein. Je neemt niet alleen meer waar, je denkt ook dieper na en legt meer verbanden.Veel HSP’ers zitten vaak in hun hoofd en raken het overzicht kwijt. Dit kost veel energie en kan leiden tot mentale vermoeidheid.

Incheckmomenten geven je brein een welkome pauze. Ze helpen je om van de denkende 'hoofd-modus' naar de voelende 'hart-modus' te gaan. In plaats van denken en piekeren, ga je voelen en waarnemen.

Inbouwen in je dagelijks leven

Inchecken hoeft niet moeilijk of tijdrovend te zijn. Zelfs een pauze van 30 seconden waarin je bewust naar binnen kijkt, kan al een groot verschil maken. Het gaat niet om hoe lang je het doet, maar om de kwaliteit van je aandacht.

Bouw incheckmomenten in je vaste routines:

1. Check in tijdens het tandenpoetsen 's ochtends en 's avonds.Dit helpt ook bij het stellen en voelen van je grenzen.
2. Neem een bewust moment voordat je je e-mail opent
3. Check in voor en na sociale contacten
4. Gebruik natuurlijke pauzes zoals wachten bij een rood stoplicht of in een rij

Begin met drie vaste incheckmomenten per dag en bouw dit langzaam uit. Onthoud: regelmaat is belangrijker dan perfect doen. Eén bewust incheckmoment is beter dan geen.

Door regelmatig in te checken, leer je de taal van je lichaam en gevoelens beter begrijpen.

Het échte probleem

Als ik kijk naar de vele HSP'ers die ik heb begeleid, dan zie ik dat het échte probleem vaak niet de hoogsensitiviteit zelf is, maar het gebrek aan regelmatige verbinding met jezelf.

Als je niet regelmatig incheckt bij jezelf, kun je:

1. Niet herkennen wanneer je overprikkeld begint te raken
2. Je grenzen niet voelen totdat ze al overschreden zijn.Veel HSP’s ontwikkelen controlemechanismen om zich staande te houden, zoals controlebehoefte of perfectionisme.
3. Niet onderscheiden wat jouw emoties zijn en wat je van anderen oppikt
4. Niet horen wat je lichaam en geest echt nodig hebben

Incheckmomenten zijn voor HSP'ers geen luxe maar een levensbehoefte - net zo essentieel als eten, drinken en slapen. Zonder regelmatige incheckmomenten raak je het contact met jezelf kwijt, en daarmee ook de toegang tot je intuïtie en innerlijke wijsheid.

Hoe werken effectieve incheckmomenten?

Op deze manieren kun je effectief inchecken:

De basis van goed inchecken

Een incheckmoment hoeft niet lang of ingewikkeld te zijn om effectief te zijn. Het is juist de eenvoud die het zo krachtig maakt. Je kunt een effectief incheckmoment zien als een proces met drie simpele stappen:

Stap 1: Pauze nemen en naar binnen kijken

De eerste stap is simpel maar cruciaal: je neemt een korte pauze in je dag en richt je aandacht bewust naar binnen. Dit kan zo simpel zijn als:

1. Je ogen sluiten voor een paar seconden
2. Een paar keer diep ademhalen
3. Je hand op je hart leggen om het contact met jezelf te versterken

Deze kleine pauze zorgt ervoor dat je uit de 'automatische piloot' stapt. Je stopt even met doen en schakelt over naar voelen.Hierbij helpt het om letterlijk te zakken in je lichaam.

Stap 2: Bewust waarnemen wat er is

In deze stap ga je met een open, nieuwsgierige blik kijken naar wat er in je omgaat. Je hoeft niets te veranderen of op te lossen. Je merkt alleen maar op wat er is:

1. Wat voel je in je lichaam?
2. Welke emoties zijn er?
3. Welke gedachten gaan door je hoofd?
4. Hoe is je energieniveau?

Probeer hierbij niet te oordelen over wat je waarneemt. Het gaat er niet om of wat je voelt 'goed' of 'slecht' is. Het gaat erom dat je het opmerkt.

Stap 3: Luisteren en handelen

Nadat je hebt waargenomen wat er in je omgaat, is de volgende stap om ernaar te luisteren. Dit betekent dat je de informatie die je hebt verzameld serieus neemt.

Vraag jezelf:

1. Wat vertelt mijn lichaam/emotie/gedachte me?
2. Waar heb ik op dit moment behoefte aan?
3. Is er iets wat ik kan doen om beter voor mezelf te zorgen?

Soms leidt dit tot een kleine actie, zoals:

1. Even een glas water drinken als je merkt dat je dorst hebt
2. Wat frisse lucht zoeken als je merkt dat je hoofdpijn krijgt
3. Een korte pauze nemen als je merkt dat je energieniveau laag is

Maar soms is er geen directe actie nodig. Soms is het genoeg om gewoon te erkennen wat er is. "Ik merk dat ik me gespannen voel, en dat is oké."

Het gaat om kleine momenten, niet lange meditaties

Een veel voorkomend misverstand is dat inchecken betekent dat je lange tijd moet mediteren of ingewikkelde oefeningen moet doen. Niets is minder waar!

Effectieve incheckmomenten kunnen heel kort zijn.

Verschillende lagen van inchecken

Inchecken kun je op verschillende niveaus doen. Afhankelijk van wat je nodig hebt, kun je focussen op:

Lichamelijk inchecken

Je lichaam geeft je veel informatie over hoe het met je gaat. Tijdens een lichamelijk incheckmoment kun je letten op:

1. Spanningen in je lichaam (opgetrokken schouders, gespannen kaak, strakke buik)
2. Fysieke behoeften (honger, dorst, beweging, rust)
3. Signalen van vermoeidheid (zware ledematen, branderige ogen)
4. Ademhaling (snel/langzaam, diep/oppervlakkig)

Emotioneel inchecken

Emoties geven waardevolle informatie over wat belangrijk voor je is. Bij emotioneel inchecken vraag je jezelf:

1. Welke emoties voel ik op dit moment?
2. Waar komen deze emoties vandaan?
3. Zijn deze emoties van mij of heb ik ze mogelijk opgepikt van anderen?

Mentaal inchecken

Je gedachten hebben een sterke invloed op hoe je je voelt. Bij mentaal inchecken let je op:

1. De aard van je gedachten (positief/negatief, constructief/destructief)
2. Of je in een piekerspiraal zit
3. Hoe helder je kunt denken
4. Of je gefocust bent of afgeleid

Energetisch inchecken

Je energieniveau is een belangrijke indicator van je algehele welzijn. Bij energetisch inchecken vraag je jezelf:

1. Voel ik me opgeladen of uitgeput?
2. Wat of wie geeft me energie?
3. Wat of wie kost me energie?
4. Hoe is mijn energieveld? (open/beschermd, sterk/zwak)

Praktische inchecktechnieken voor HSP'ers

1. De 6-seconden-hartcheck

1. Leg je hand op je hart
2. Adem diep in en uit gedurende 6 seconden
3. Vraag jezelf: "Hoe voel ik me nu echt?"
4. Luister naar het antwoord zonder oordeel

Toelichting: Deze techniek helpt je om snel van je hoofd naar je hart te gaan. Door je hand op je hart te leggen, activeer je het parasympathische zenuwstelsel, wat kalmerend werkt.

2. De bodyscan-techniek

1. Begin bij je voeten en werk omhoog door je lichaam
2. Besteed aandacht aan elk lichaamsdeel
3. Merk op waar je spanning voelt
4. Adem bewust naar de plekken waar je spanning ervaart

Toelichting: Deze techniek is ideaal om lichamelijke signalen van stress of overprikkeling vroeg op te pikken. Je kunt hem in 30 seconden doen of uitgebreider in enkele minuten.

3. De energie-vraag

1. Vraag jezelf: "Word ik energieker of vermoeider van deze situatie/persoon?"
2. Merk op wat je eerste, intuïtieve antwoord is
3. Luister hiernaar zonder directe actie te ondernemen als dat niet kan
4. Gebruik deze informatie om later betere keuzes te maken

Toelichting: Deze techniek helpt je bewust te worden van energielekkage, zodat je gerichte keuzes kunt maken over waar en met wie je je tijd doorbrengt.

4. De "Is dit van mij?"-check

1. Als je een sterke emotie voelt, vraag jezelf: "Is dit van mij of heb ik dit overgenomen?"
2. Voel het verschil tussen je eigen emoties en die van anderen.Veel HSP’ers voelen energieën van anderen intens.
3. Visualiseer hoe je energie die niet van jou is, terugstuurt naar de bron
4. Voel hoe je eigen energie terugkomt in je lichaam

Toelichting: Deze techniek is bijzonder waardevol voor empathische HSP'ers die gemakkelijk emoties van anderen absorberen.

Conclusie

Incheckmomenten zijn voor HSP'ers geen luxe maar noodzaak. Door regelmatig bewust contact te maken met je lichaam, emoties en energie, voorkom je overprikkeling, bescherm je je grenzen en versterk je je intuïtie. Deze simpele maar krachtige gewoonte helpt je om je hoogsensitiviteit te omarmen als een geschenk in plaats van een last.Door zelfliefde te ontwikkelen ontstaat er ruimte om je gevoeligheid te zien als kracht.

Leuk dat je dit blog leest ...

Je leest een blog uit de kennisbank van Bewust Gevoelig. Mijn naam is Jolanda de Jong. In mijn blogs deel ik mijn kennis en ervaring rondom thema's als zelfontwikkeling, persoonlijke groei en hooggevoeligheid. Ik vind dit ontzettend leuk om te te doen. Wil je meer weten dan heb ik nog een aantal leuke dingen voor je klaarstaan.

⮑ De Bewust Gevoelig Podcast voor hooggevoelige en hoogsensitieve vrouwen
⮑ Kennisbank met meer dan 50+ blogs